Jarenlang hebben we onze moestuin in de volle grond gehad. Zo starten veel mensen met de moestuin denk ik. Gewoon omdat het makkelijk en goedkoop is. Je koopt wat zaad, stopt het in een kaal stukje grond en je hebt een moestuin! De ‘Makkelijke Moestuin’ methode bracht daar wat verandering in. Deze methode maakt gebruikt van een bak van 1 m2 met duidelijke vakken. Hierdoor zijn de afgelopen jaren veel mensen gestart met moestuinieren. Het is simpel, overzichtelijk en kost weinig tijd. Ook de Albert Heijn heeft met de moestuintjes een ware rage ontketend. Bij veel mensen die begonnen met een moestuintje op de vensterbank groeide natuurlijk de plantjes en een makkelijke manier om ze in de tuin te zetten was een moestuinbak van één vierkante meter zoals die van de Makkelijk Moestuin. Op die manier zijn de moestuinbakken steeds populairder geworden.
Uiteindelijk groei je, net als je planten, ook als moestuinier en ontgroei je die éne vierkante meter. Maar als je nou meer wilt, wil je dan meer verhoogde bakken, of toch een moestuin in de volle grond? In deze blog vertel ik over de voor en nadelen die wij per methode ervaren hebben.
Onze eerste eigen moestuin
Zo startten wij onze moestuin, budgetvriendelijk. De meeste kosten zitten in het kastanjehouten schapenhek om de hond buiten te houden want de stoepbandjes waarmee we de bedden aanduiden waren gratis. Deze moestuin was nog in de tuin bij mijn ouders maar toen we in 2018 ons huis kochten moest er natuurlijk weer een nieuwe moestuin komen. Dat werd in eerste instantie deze:
De moestuin XXL
Het werkte eigenlijk prima maar had ook wel wat nadelen. De houtsnippers van de paden kwamen snel op de bedden terecht ondanks dat de bedden hoger waren. Vogels gingen tussen de snippers op zoek naar wormen en gooide zo de snipper omhoog op de bedden. Ook hadden onze kippen na verloop van tijd de moestuin gevonden en die dachten, wat die vogels kunnen, kunnen wij beter! Toen was het houtsnipperfeest compleet. Verder staat er aan de zijkant van de moestuin een gemengde haag die elk jaar groter wordt. In het seizoen begon die door gewicht van bessen over de bedden te hangen waardoor we de laatste 1,5 meter niet echt effectief meer gebruikten. Deze punten en Merel die last heeft van chronische pijn in haar been deden ons besluiten om toch maar eens over bakken na te gaan denken. Ook leek het ons fijn om die bakken te gebruiken zodat we ook daarover wat beter advies konden geven. Je kan geen advies geven over iets wat je zelf nog nooit hebt gedaan.
En zo geschiedde. Ik maakte een ontwerpje, dacht na hoeveel bakken we kwijt zouden kunnen en welk formaat ze moesten worden. Van welk materiaal ze gemaakt moesten worden en nog veel meer. Het materiaal werd Angelim, een hardhoutsoort die +/- 20 jaar meegaat (als het goed is). Daarna begon het zagen en schroeven om de moestuin XXL verhoogde versie te maken. We kozen voor bakken die 2 bij 1 meter zijn en 40 cm hoog maar ook 2 bij 1 meter en 4 bij 1 meter die 20cm hoog zijn. Zo hebben we wat diversiteit en keuze welk gewas in welke bak gaat. En dat ziet er dan zo uit:
Verhoogde bak 2 bij 1 meter 20cm hoog
De voor en nadelen van verhoogde bakken
Ik kon vooraf verschillende voor en nadelen van verhoogde bakken bedenken. Zo droogt een verhoogde bak sneller uit. Dat bleek in de praktijk eigenlijk reuze mee te vallen. Het was een aardig droge zomer maar we hebben niet echt meer water gegeven dan toen we alles nog in de volle grond teelden. Er zit natuurlijk wel veel compost in de bakken wat goed vocht vasthoud, dat scheelt heel veel. Het materiaal waarmee je de bak vult bepaalt mede het resultaat.
Het maken van de bakken zelf kost geld, ook een nadeel. Of ze nou van normaal hout, hardhout, staal of steen zijn, je moet altijd wel iets kopen of regelen terwijl als je een stukje gras weghaalt je aan de slag kan. Maar het vullen van de bakken is dus eigenlijk nog belangrijker. Dat vergeten mensen al snel. In onze bakken ging alles bij elkaar opgeteld ongeveer 10 m3 aan compost, potgrond en brekerszand. Die kosten lopen al snel op. Dus de kosten om een paar mooie bakken te maken en te vullen zijn echt wel een nadeel.
Ik was persoonlijk vooral wat bang voor ruimtegebrek. De bakken zijn niet uit te breiden dus je moet het doen met de ruimte die je hebt. Voordat we de bakken hadden kon ik makkelijk een stukje gras of houtsnipper weghalen en het bed uitbreiden. Dat gaat nu niet meer. Nou vonden wij de bakken juist heel overzichtelijk waardoor we ze veel efficiënter gebruikt hebben dan de volle grond. In de volle grond hadden we meer ruimte maar omdat het minder overzichtelijk was teelden we voor ons gevoel net zo veel of misschien zelfs wel minder als nu het geval is in de bakken. Dus het minder moestuin ruimte heb ik niet echt als nadeel ervaren.
Verder hebben slakken in een verhoogde bak een goede plek om te verstoppen. Tussen de planken en de grond is het heerlijk toeven voor ze. Maar aangezien wij al geen last hadden van slakken is dat ook nu niet erger geworden met de bakken. Bij ons geen verhoging of vermindering in plagen, ziektes of onkruid.
Dus ik ben heel tevreden over onze bakken!
Nog even de voor en nadelen op een rij:
Voordelen
- Grond in de bak warmt sneller op
- Overzichtelijker door duidelijke afkadering
- Werken op hoogte
- Betere drainage
- Zittend moestuinieren (rolstoel of op de rand)
- Vrije keuze van materialen waarmee je de bak vult
Nadelen
- Kosten (bak en vulling)
- Droogt sneller uit
- Koelt in het najaar sneller af en bevriest in de winter makkelijker.
- Niet makkelijk uit te breiden
Voor ons is het grootste voordeel denk ik dat alles lekker overzichtelijk is. Maar wij hebben de luxe dat we ook nog een deel in de volle grond kunnen telen. Kleinere groentes gaan in de moestuinbakken. Grote planten als pompoen, het bonenrek en mais gaan lekker in de volle grond. Anders vul ik een complete bak met een pompoen en dat vind ik zonde.
Verhoogde bakken kunnen dus zeker fijn zijn, maar als beginnend moestuinier zou ik de grote investering lekker uitstellen en starten in de volle grond. Mocht je na een aantal jaar toch eens een verhoogde bak willen proberen kan dat natuurlijk altijd nog.
