In deze blog schreef ik al over turf en de impact die het heeft. Omdat veel mensen denken dat turfgrond niet goed is voor onze planeet zijn er ook veel mensen op zoek naar een alternatief. Het meest genoemde alternatief is kokosvezel. Turf heeft namelijk als belangrijkste eigenschappen dat het veel vocht en voedingsstoffen vasthoud, en die eigenschappen heeft kokosvezel ook.
Aangezien turf uit veengebieden gehaald wordt wat veel CO2 uitstoot met zich meebrengt en deze natuurgebieden beschadigd, klinkt het veel logischer om een restproduct als kokosvezel te gaan gebruiken. Het heeft niet compleet dezelfde eigenschappen als turf maar komt wel aardig in de buurt. Kokosnoten worden geproduceerd om te eten. De lange vezels van de buitenkant van de kokosnoot worden gebruikt om bijvoorbeeld deurmatten van te maken. De kleine losse vezels blijven over, dat is een restproduct. Dat restproduct, de kokosvezel, wordt gebruikt om turf in bijvoorbeeld potgrond te vervangen. De simpele gedachte, kokosvezel is een restproduct dus het zal wel duurzaam zijn is snel gemaakt. Maar is dat wel zo?
Wat veel mensen zich niet beseffen is dat kokosnoten vooral in Sri Lanka en India geproduceerd worden. Dit gebeurd vaak in de buurt van de zee. De buitenkant van een kokosnoot zit door de productie bij de zee vol met zout. Dat zout moet wel uit de kokosvezel voordat we die kunnen gebruiken in onze tuin. Het verwijderen van zout uit kokosvezel gaat gepaard met chemicaliën en er is heel veel water voor nodig. Om 1m3 kokosvezel te spoelen is al snel 300-600 liter water nodig, die na gebruik, vervuild weer terug de rivier of zee in wordt geloosd. Na het schonen van de kokosvezel moeten de vezels nog 6 maanden liggen om te drogen waarna ze verscheept kunnen worden. Want kokosvezel groeit over het algemeen niet om de hoek en moet dus vanuit Azië naar Europa en de VS verscheept worden. Allemaal niet echt duurzaam.
Kokosvezel werd voorheen ook gebruikt om de kokosplantage mee te voeden. Het was een restproduct maar wel een organisch restproduct. Het kon gewoon terug op de bodem gelegd worden waardoor er minder voedingsstoffen verloren gingen. Nu wordt de kokosvezel afgevoerd en moet de boer meer kunstmest gebruiken om het verlies in voedingsstoffen aan te vullen. Proberen wij het hier goed te doen door turf te vervangen, wordt aan de andere kant van de wereld meer kunstmest gebruikt.
Wat zegt onderzoek?
Een onderzoek van Quantis* naar de duurzaamheid van verschillende grondstoffen in potgrond is gekeken naar onder andere turf en kokosvezel. Hierbij werd gekeken naar de volledige levenscyclus van de producten. De productie, levering, het proces en distributie. Hierbij kwam een score op 4 punten, impact op klimaat, impact op grondstoffen, impact op menselijke gezondheid en impact op ecosysteem kwaliteit. De uitslag: turf heeft de grootste impact op klimaat verandering door de hoge CO2 uitstoot maar kokosvezel heeft de grootste impact op menselijke gezondheid en ecosysteem kwaliteit. Dit door het transport, benodigde elektriciteit, gebruik van chemicaliën om het zout uit de vezel te halen, en het land wat wordt gebruikt voor het telen en drogen van de kokosnoten.
Wanneer kokosvezel dus lokaal in kleine oplages geproduceerd zou worden zou het een duurzaam product zijn. Maar door de toenemende vraag en het verschepen over de hele wereld is dit al lang niet meer het geval en we zijn pas net begonnen met het vervangen van turf door kokosvezel. Aangezien in Engeland het gebruik van turf al is verboden door de overheid en de tweede kamer hier ook over nadenkt (2023) wordt de vraag naar een vervangend product steeds groter. Maar hoe groter de vraag, hoe groter de impact van kokosvezel wordt.
Eindconclusie, turf en kokosvezel hebben allebei een grote impact en de één is niet beter dan de ander. Wanneer je de bodemstructuur in je tuin wilt verbeteren kan je dus beter geen van beide producten nemen maar gewoon compost. Lokaal geproduceerd heeft het een lage impact, het voed de bodem, wat turf en kokosvezel niet doen, en compost verhoogd het water vasthoudend vermogen. Wil je in potten aan de slag dan kom je waarschijnlijk uit bij potgrond. En potgrond zonder turf of kokosvezel vinden is praktisch onmogelijk. Je zult dan zelf een mengsel moeten samenstellen met de grond uit je tuin en dit verrijken met compost, bladaarde of verteerde houtige materialen. Maar zo goed als turf of kokosvezel zal het waarschijnlijk niet worden.
*Wil je het complete onderzoek van Quantis ontvangen, stuur dan even een mail naar info@moestuinadvies.nl.
Sjors
op 07 Jun 2024