Vroeg of laat krijgt bijna iedereen last van zwarte luis op zijn bonen. Geen reden tot paniek want er zijn genoeg manieren om de zwarte luis ook weer te verminderen of te voorkomen dat je erg veel last krijgt van zwarte bonenluis.
Tuinbonen houden net als doperwten, kapucijners en peulen van een koele lente. Door het veranderende klimaat worden er dat steeds minder. De wijze waarop je teelt kan invloed hebben op de mate waarin je last krijgt van zwarte bonenluis.
Vier manieren om tuinbonen te telen:
- Vanaf eind februari buiten ter plaatse zaaien
- Vanaf eind januari voorzaaien onder glas (binnen of in een kas) en begin maart buiten uitplanten
- Winterhard ras zaaien in oktober op een zonnige standplaats
- Zaaien in oktober in de kas
Bij de eerste manier zal je de meeste kans hebben op zwarte bonenluis, zeker met warmere lente's zal de zwarte bonenluis al snel neerdalen in de toppen van je planten. Over het algemeen raad men aan om de toppen eruit te knippen als de plant rond de 6 bloemen heeft. Ze worden dan minder aantrekkelijk voor bloemen, mijn ervaring is dat je dan nog steeds last zal hebben van zwarte bonenluis. Overigens heeft zwarte bonenluis geen invloed op je tuinbonen, je kan de peulen nog steeds oogsten want de luis dringt niet door tot de boon. Wél zal het een plakkerig klusje worden en verzwakt je plant.
De tweede manier is de meest gebruikelijke manier. De planten hebben een voorsprong waardoor ze minder vatbaar zijn voor zwarte bonenluis maar ook heb je minder te maken met vraat van vogels (die zijn gek op de zaden zo vroeg in het jaar). Ook hierbij geldt: toppen er zo snel mogelijk uithalen. Verder zou dille 'anti-luis' werken, maar bij mijn schoonzus staan de tuinbonen tussen bossen met dille en ook die heeft afgelopen jaren veel last van zwarte bonenluis. Wij hebben dit jaar ook gekozen om tuinbonen voor te zaaien en vervolgens uit te planten, zoals verwacht zaten op een gegeven moment de planten vol luis. Wij hebben gebruik gemaakt van een mengsel van water, olie en groene zeep en die op de planten gespoten om de luis tegen te gaan. Veel mensen maken ook gebruik van brandnetel gier, dit werkt ook maar verzwakt wel enigszins je plant. Een andere effectieve manier om luis tegen te gaan is het inzetten van de larven van lieveheerbeestjes en lieveheersbeestjes zelf. De larven zijn best prijzig als je deze gaat kopen en daarom proberen wij dan ook op natuurlijke wijze lieveheersbeestjes en larven aan te trekken door onze tuin aantrekkelijk voor ze te maken met waardplanten. Dit zijn planten waar ze graag op leven en goed op ontwikkeling.
Recept zeep & olie : 1 liter warm, 2 eetlepels plantaardige olie, 2 eetlepels groene zeep. Los de zeep en olie op in het warm water door te roeren en laat daarna afkoelen. Gebruik een plantenspuit om het op de planten te spuiten, doe dit als de planten niet meer in de zon staan want anders kunnen de bladeren verbanden.
Tuinboon voor het behandelen
Tuinboon na het behandelen
De derde manier hebben we afgelopen jaar toegepast. Jonge planten kunnen behoorlijk wat vorst verdragen en aangezien de winters in Nederland alleen maar minder streng worden is dit vaak geen probleem. Toen het in februari weer wat warmer werd groeiden de planten snel verder en konden we al vroeg oogsten.
De vierde manier zal voor veel mensen niet haalbaar zijn omdat de meeste mensen geen beschikking hebben tot een kas, maar dit is een manier die we dit jaar gaan uitproberen. Ik ben vooral heel benieuwd hoe zwarte bonenluis zich gaat ontwikkelen en of de bonen nog eerder te oogsten zijn dan de planten die we vorig jaar buiten hebben uitgeplant in oktober. Als de bonen in april/mei te oogsten zijn zou dat een goede timing zijn omdat we dan de tomaten in de kas gaan uitplanten.
