De teelt van witlof of witloof, beide namen mogen gebruikt worden, bestaat uit 2 onderdelen. Het eerste onderdeel is het opkweken van de wortels en het tweede deel is het laten groeien van de witlof uit de wortels in het donker. Het eerste gedeelte, het opkweken van de wortels, kan nogal lastig zijn. Het tweede gedeelte, het kweken van de wortels is een stuk gemakkelijker. Wanneer je dus witlofwortels koopt in plaats van ze zelf opkweekt uit zaad is het een hele gemakkelijke groente om te telen. Wil je de complete teelt in eigen handen hebben? Dan is de uitdaging iets groter. In deze blog leg ik je uit hoe je ze kweekt vanuit zaad, vanuit witlofwortels en hoe je jouw oogst het beste kunt spreiden.
Zelf witlofwortels telen
Het opkweken van de wortels gebeurd in de zomer. Je zaait een zaadje, dit wordt een kiemplantje en ontwikkeld zich uiteindelijk tot een plant met groene delen boven de grond en een wortel onder de grond. Die wortel moet voldoende voedingsstoffen in zich opnemen om later een mooie witlof te produceren. Zorg dus voor een luchtige en voedzame grond zodat de wortel zich goed kan ontwikkelen. Na 110-130 dagen heb je mooi groene planten met daaraan, als het goed is, dikke wortels.
Haal voorzichtig de planten met loof en al uit de grond. Je wilt de wortels zo min mogelijk beschadigen, deze hebben al hun energie nodig om later de witlof uit te kunnen opkweken. Leg de wortels met loof en al 2 weken te rusten op de bodem van je moestuin. Wanneer de 2 weken om zijn snijd je het loof 2-4 centimeter boven de wortel af. Er blijft dus een stukje loof aan de wortel zitten. Hieruit gaat namelijk de nieuwe plant groeien. Hierna is het proces gelijk aan het proces van wortels die gekocht zijn. De groene bladeren die je van de wortels hebt gehaald kunnen perfect op de composthoop.
Witlof kweken vanuit de wortel
Wanneer je witlofwortels heb gekocht (of zelf gekweekt) ga je de wortels schoonmaken zodat je ze kan gebruiken voor de teelt. Je mag lange wortels inkorten tot ze 20cm lang zijn. Snijd aan de onderkant van de wortel een gedeelte weg als dit nodig is, het stukje loof moet aan de wortel blijven zitten! Het stukje loof wat aan de bovenkant van de wortel zit heeft vaak een slijmerig blaadje aan de buitenkant. Dit blaadje kan je wegsnijden. Zo houd je 2-4 cm loof over wat mooi stevig en niet slijmerig is. Nu is de wortel klaar om witlof te laten groeien.
Het enige wat je nodig hebt om witlof te kweken is een bak, wat zaai-en stekgrond, of voor de mensen met een zandgrond, gewoon wat zand uit de tuin, en de wortels. Witlof heeft geen voeding nodig omdat alle energie al in de wortel zit opgeslagen. Alleen wat grond rondom de wortels is nodig zodat de wortels niet uitdrogen. Ik gebruikte voor de teelt deze blauwe bak, maar een emmer met deksel of een bak in een donkere kelder zijn ook goed bruikbaar. Zolang er maar grond in de emmer of bak kan en de bak volledig wordt afgesloten van licht. Anders worden de bladeren van de witlof groen en is het geen witlof meer.
Witlof groeit het best bij een temperatuur van +/- 10-15ºC. Ze groeien dan niet te snel maar ook niet zo traag dat het oneindig lang duurt. Hoe warmer de wortel staan hoe sneller de teelt gaat maar vaak sluiten de bladeren dan niet meer mooi aan op elkaar en krijg je geen mooie witlof stronkjes. Als de bak te koud staat groeit de witlof te langzaam. Probeer dus een plekje te vinden met de juiste temperatuur. Vul de bak met een laag aarde van 20-25 centimeter en zet hier de wortels in. De wortel hoeft niet helemaal tot aan het loof in de aarde. Als de wortel een centimeter of 3 boven de aarde uitsteekt is dat geen probleem. Maak de grond in de bak 1 keer goed vochtig met een gieter of de broeskop op de tuinslang. De bak moet niet zeiknat zijn, de aarde moet vochtig zijn, meer is niet nodig. Daarna kan je de bak afsluiten en is het wachten geblazen. Controleer om de paar dagen even hoe het gaat met de witlof en of er geen vreemde dingen in de bak groeien zoals schimmel. Na ongeveer 3 weken zijn de eerste witlof stronkjes te oogsten. Wanneer je tevreden bent over de stronkjes snijd je ze af maar haal de wortel zeker nog niet uit de aarde. Er zit vaak voldoende energie in de wortel om een 2e, kleinere, stronk te produceren en soms zelfs nog een derde.
Voor bovenstaande foto's gebruikte ik deze kweekset voor witlof (50 witlofwortels en kweekbak). Dan heb je alleen nog wat zand uit de tuin nodig of wat zaai-en stekgrond.
Oogst spreiden
Witlofwortels worden vaak per 50 stuks aangeboden. Dat is misschien wat veel om allemaal tegelijkertijd op te kweken. Dan zijn namelijk alle stronkjes ongeveer tegelijk klaar. Maar je kan de oogst makkelijk spreiden. Wanneer de wortels koel, vochtig en donker worden gehouden lopen ze langzaam uit waardoor je ze gespreid kan uitplanten. Je stopt de wortels het best in een plastic zak die je dicht kan vouwen, daarna in een kartonnen doos die dicht kan en dit geheel plaats je op een koele plek waar het niet kan vriezen, 4-8ºC is prima. Controleer de wortels wel met regelmaat op schimmel. Dan kan je nog ingrijpen voordat alle wortels besmet worden.Telkens wanneer je weer klaar bent voor een nieuwe ronde witlof haal je wat wortels uit de zak en steek je ze in de aarde. Zo spreid je de oogst en kan je een hele winter genieten van zelf geteelde witlof.
